UPI 3.0:ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಕ್ರಾಂತಿಯಂತೆ ಪರಿಣಮಿಸಿದ ಯುನಿಫೈಡ್ ಪೇಮೆಂಟ್ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್ (UPI) ಇನ್ನೊಂದು ಹೆಜ್ಜೆ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಸಾಗಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಾವತಿ ನಿಗಮ (NPCI) ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಯುಪಿಐ 3.0 (UPI 3.0) ಅನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದೆ. ಈ ಹೊಸ ಆವೃತ್ತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಗುರಿ ಬಳಕೆದಾರರ ಅನುಭವವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವುದಾಗಿದೆ.
ಯುಪಿಐ ಸೇವೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ
ಯುಪಿಐ ಪರಿಚಯವಾದ ನಂತರ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು ದೊಡ್ಡ ಮೊತ್ತದ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನೂ ಕೆಲವೇ ಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ನಡೆಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಗಂಟೆಗಟ್ಟಲೆ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಹಣ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾಯಿತು. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಕೇವಲ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ನ ಮೂಲಕವೇ ಲಕ್ಷಾಂತರ ರೂಪಾಯಿಗಳವರೆಗೂ ವಹಿವಾಟು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ.
2025ರ ಜುಲೈವರೆಗೂ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದಿನಕ್ಕೆ ಸರಾಸರಿ 50 ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯವಹಾರಗಳು ಯುಪಿಐ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ ಎಂಬ ಅಂದಾಜು ಇದೆ. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಬಳಕೆದಾರರ ಅನುಭವವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಆಧುನಿಕಗೊಳಿಸಲು ಯುಪಿಐ 3.0 ಪರಿಚಯಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಯುಪಿಐ 3.0ನಲ್ಲಿ ಏನು ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಬರಬಹುದು?
ಮಾಧ್ಯಮ ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, Internet of Things (IoT) ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಯುಪಿಐ 3.0ನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವುದು. ಇದರಿಂದ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಎಲ್ಲ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಸಾಧನಗಳು – ಟಿವಿ, ಫ್ರಿಡ್ಜ್, ವಾಷಿಂಗ್ ಮಷಿನ್, ಕಾರು, ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ವಾಚ್ ಇತ್ಯಾದಿ – ಪಾವತಿ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.
ಅಂದರೆ, ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಪಾವತಿ ಮಾಡಲು ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ,
- ಫ್ರಿಡ್ಜ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಹಾಲು ಅಥವಾ ತರಕಾರಿಗಳು ಮುಗಿದಾಗ, ಅದು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಆರ್ಡರ್ ಮಾಡಿ ಪಾವತಿ ಕೂಡಾ ಮಾಡಿ ಬಿಡುತ್ತದೆ.
- ಕಾರು ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಬಂಕ್‌ಗೆ ಹೋದಾಗ, ಕಾರಿನಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಸಿಸ್ಟಂ ಪಾವತಿಯನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು.
- ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ವಾಚ್ ಅಥವಾ ಟಿವಿಯಿಂದಲೂ ಚಿಲ್ಲರೆ ಪಾವತಿಗಳು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತವೆ.
ಇದು ಬಳಕೆದಾರರ ಜೀವನವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವೆಂದು ಪರಿಣಿತರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.
ಹೊಸ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು: UPI Autopay ಮತ್ತು UPI Circle
ಯುಪಿಐ 3.0ನಲ್ಲಿ UPI Autopay ಮತ್ತು UPI Circle ಎಂಬ ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
- UPI Autopay ಮೂಲಕ, ನಿಯಮಿತ ಬಿಲ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಚಂದಾದಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಪಾವತಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, OTT ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಚಂದಾದಾರಿಕೆ, ವಿದ್ಯುತ್ ಬಿಲ್, ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಬಿಲ್ ಮುಂತಾದವು.
- UPI Circle ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ನಿಮ್ಮ ಕುಟುಂಬ ಅಥವಾ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಪಾವತಿ ವಲಯವನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು. ಇದರಿಂದ ಅವರ ನಡುವೆ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ವೇಗವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಭದ್ರತೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದ್ಯತೆ
ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಸಾಧನಗಳಿಂದ ಪಾವತಿ ಮಾಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಆರಂಭವಾದರೆ, ಭದ್ರತೆ ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ NPCI ಈ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹಾರ ಮಿತಿ (Transaction Limit) ನಿಗದಿ ಮಾಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಒದಗಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಬಳಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ಖಾತೆಯಿಂದ ಹೊರಬರುವ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಮಿತಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಬಹುದು. ಇದರಿಂದ ಇತರರು ದುರುಪಯೋಗ ಮಾಡುವುದು ತಪ್ಪುತ್ತದೆ.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಫ್ರಿಡ್ಜ್ ಮೂಲಕ ದಿನಕ್ಕೆ ₹1000ವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಪಾವತಿ ಮಾಡಲು ಮಿತಿ ಹಾಕಬಹುದು. ಈ ಮಿತಿಯನ್ನು ಮೀರಿ ಪಾವತಿ ಮಾಡಲು ಬಳಕೆದಾರರ ಅನುಮತಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ಯಾವಾಗ ಬಿಡುಗಡೆ ಆಗಬಹುದು?
ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, 2025ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಗ್ಲೋಬಲ್ ಫಿಂಟೆಕ್ ಫೆಸ್ಟ್ (Global Fintech Fest 2025) ನಲ್ಲಿ ಯುಪಿಐ 3.0 ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಘೋಷಣೆಯಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, NPCIಯಿಂದ ಅಧಿಕೃತ ದೃಢೀಕರಣ ಇನ್ನೂ ಬಂದಿಲ್ಲ.
ಜನರ ಬದುಕಿನ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ
ಯುಪಿಐ 3.0 ಬಂದರೆ, ಜನರ ದೈನಂದಿನ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬದಲಾವಣೆಗಳಾಗಬಹುದು.
- ಪಾವತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ವೇಗವಾಗುತ್ತದೆ.
- ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಪರಿಣತಿ ಇಲ್ಲದ ಹಿರಿಯರೂ ಸಹ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಸಾಧನಗಳ ಮೂಲಕ ಸುಲಭವಾಗಿ ಪಾವತಿಸಬಹುದು.
- ವ್ಯವಹಾರಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ, ಅಂಗಡಿ–ಮಳಿಗೆಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಬೃಹತ್ ಕಂಪನಿಗಳವರೆಗೂ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸುಲಭತೆ ಉಂಟಾಗಲಿದೆ.
ಪರಿಣಿತರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ
ಫಿಂಟೆಕ್ ವಿಶ್ಲೇಷಕರ ಪ್ರಕಾರ, ಯುಪಿಐ 3.0 ಪರಿಚಯವಾದರೆ ಭಾರತ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. “ಯುಪಿಐ ಈಗಾಗಲೇ ವಿಶ್ವದ ಗಮನ ಸೆಳೆದಿದೆ. ಈಗ ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಪಾವತಿಗೆ ಒಳಗೊಳ್ಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಭಾರತ futuristic economyಗೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುತ್ತಿದೆ” ಎಂದು ತಜ್ಞರು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
ಸವಾಲುಗಳೂ ಇವೆ
ಆದರೆ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವಷ್ಟೇ ಸೈಬರ್ ಭದ್ರತೆಗೂ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವುದು ಅಗತ್ಯ. IoT ಸಾಧನಗಳು ಹ್ಯಾಕ್ ಆಗುವ ಅಪಾಯವಿರುವುದರಿಂದ, NPCI ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಭದ್ರತಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿದೆ.
“ಮಾಧ್ಯಮ ಒಂದು ಶಕ್ತಿ – ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತ ಸುದ್ದಿಯೇ ನಮ್ಮ ಧ್ಯೇಯ” ಎಂಬ ಧೋರಣೆಯೊಂದಿಗೆ, ನಾನು 7 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಸುದ್ದಿಗಳಿಂದ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಷಯಗಳವರೆಗೆ, ನಿಖರವಾದ ವರದಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನೇ ಒದಗಿಸಲು ನಮ್ಮ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಆರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಹಾಗೂ ನೈತಿಕತೆ ಪ್ರಧಾನ ಗುರಿಗಳಾಗಿದ್ದು, truth-first journalism ನಮ್ಮ ಧ್ಯೇಯ.
Interests: Investigative Reporting, Rural Journalism, Technology in Media
Quote: “Speak truth, even if your voice shakes.”
